1. Peygamber Efendimiz (sav) bir gün mescide girdi. Orada ashabdan Ebu Ümâme’yi gördü. Ona :

Ey Ebu Ümame, namaz vakti olmadığı halde neden burada oturuyorsun ? diye sordu. O da : Sıkıntı ve borç içindeyim Ya Resulullah dedi.

Bunun üzerine Efendimiz ona aşağıdaki duayı sabah akşam tekrarlamasını tavsiye bulundular.

OKUNUŞU :

“Allahümme inni euzü bike mine’l-hemmi, ve’l-huzni, ve euzü bike mine’l-aczi ve’l keseli; ve euzü bike mine’l-cübni ve’l-buhli, ve euzü bike min ğalebeti’d-deyni ve kahri’r-ricali”

ANLAMI :

Allah’ım dünya ve ahirette gam ve kederden Sana sığınırım. Acizlikten ve tembellikten Sana sığınırım. Korkaklıktan ve cimrilikten Sana sığınırım. Borç altında ezilmekten ve insanların beni aşağılamasından Sana sığınırım.

NOT : Ebü Ümame (r.a) kısa bir zaman sonra borçlarından kurtulmuştur.

“Resullah’ın bana öğrettiği bir duayı sana öğreteyim de, onu okursan, üzerinde Sebir dağı kadar borç olsa Allah Teala o borcu ödemen için yardım eder.” demiş ve aşağıdaki duaya devam etmesini tavsiye etmiştir.

” Allahümme ekfini bi helâlike an harâmike, eınnî bi fadlike ammen sivâke. ” (Hz. Ali’den (ra) Tırmizi, Daavat 121)
ANLAMI: Allah’ım helalinden bana yetecek kadar vererek beni haramından koru. Lütfunla beni senden başkasına muhtaç etme.

3. Hz. Aişe (ra) Peygamber Efendimiz’in (sav) aşağıdaki dua’ yı kendisine öğrettiğini ve : “Uhud dağı kadar borcun olsa da, bu dua’ya devam edersen, Allah Teala Sana o borcu ödemen konusunda yardım eder.” buyurduğunu söylemiştir.

OKUNUŞU : “Allahümme fâric’el-hemmi, kâşife’l-ğammi, mücibe da’veti’l-muztarrîn, rahmâne’d-dünya ve’l-âhireti ve rahimehümâ, ente terhamüni , fe’rhamni. Bi rahmeten tuğnini bihâ an rahmeti men sivâke.”

ANLAMI : “Tasayı açan, kaderi(stresi) gideren, darda kalanların duasına icabet eden, dünya ve ahiretin Rahman ve Rahim’i olan Allah’ım ; bana merhamet eden sensin. Senden başkalarının merhametine ihtiyaç bırakmayacak şekilde rahmetinle bana merhamet eyle. Beni borç sıkıntısından kurtar ve beni borçlanacak hallere düşürme” Amin.;
Kaynak: İbni Kayyim el-Cevzi, el-Vabilu’s-Sayyib, 133

4. Borçları ödeme ile ilgili bir başka dua:

5. Borçlu İken Okunacak Dua

Peygamber (s.a.v) Efendimiz ashabı kiramdan Muaz b.Cebel (r.a) bir cuma günü göremez ve Cuma namazından sonra yanına teşrif eder ve nerede olduğunu sorar.

Muaz b. Cebel (r.a):
''Ya Resulallah, bir Yahudi’nin üzerimde kırk dirhem gümüş alacağı olduğundan, taraf-ı saadetinize teveccüh etmişken huzurunuza varabilmekten beni men etmiştir.''cevabında bulunur.
Peygamber Efendimiz:
''Ya Muaz, sana bir dua öğreteyim ki ona devam edersen Sabır dağı kadar borcun olmuş olsa Cenabı Hakk onu ödetir.''buyururlar ve bu duayı öğretirler.
Diğer bir hadisi şerifte bu duanın esrarına dair Resulü Ekrem (s.a.v) şöyle buyurmuşlardır:
'' Ya Muaz! Kulak ver, iyi dinle. Sana öyle bir dua öğreteceğim ki, üzerinde Uhud dağı kadar borcun olsa Cenabı Ecelli A'la sana borcunu ödettirir.'
'

Allâhümme mâlikel mülki tü'til mülke men teşâü ve tenziul mülke mimmen teşâü ve tüızzü men teşâü ve tüzillü men teşâü bi yedikel hayr,inneke alâ külli şey'in kadyr.Tûlicül leyle fin nehâri ve tûlicün nehâra fil leyli ve tuhricül hayye minel meyyiti ve tuhricül meyyite minel hayyi ve terzüku men teşâü bi ğayri hısâb. (Âl-iİmran suresi 26 ve 27. ayetler)
Rahmâned dünyâ vel âhırati ve rahıymehümâ tü'tî men teşâü minhümâ ve temneu men teşâ',ırhamnî rahmeten tuğnînî bihâ an rahmeti men sivâk.

26-) “De ki: Ey mülkün sahibi Allah’ım! Dilediğine mülkü verirsin, dilediğinden mülkü çekip alırsın; dilediğini aziz kılarsın; dilediğini alçaltır, zillete düşürürsün; hayır yalnız senin elindedir. Şüphesiz senin gücün her şeye yeter.”
27-) “Geceyi gündüze, gündüzü geceye sokarsın (katarsın), diriyi ölüden çıkarırsın, ölüyü de diriden çıkarırsın. Dilediğini hesapsız rızıklandırırsın.”

Ey dünya ve âhiretin Rahman ve Rahim’i olan Allah’ım ; bana merhamet eden sensin. Senden başkalarının merhametine ihtiyaç bırakmayacak şekilde rahmetinle bana merhamet eyle. Beni borç sıkıntısından kurtar ve beni borçlanacak hallere düşürme”

AÇIKLAMA: Peygamber Efendimiz (sav) borçtan önce beş özellikten Allah’a sığınmayı tavsiye etmiştir. Bu beş özellik fakirliğin ve borçlanmanın sebepleridir. Önce sebeplerden, yani üzüntü, acizlik, tembellik, korkaklık ve cimrikten Allah’a sığınmayı tavsiye etmiştir. Sığınmak bu sebepleri terk etmek demektir. Bir insan bu sebepleri terk ederse borçtan kurtulmak çok daha kolay hale gelir. Yani Peygamber Efendimiz (sav), çalışmadan, oturduğu yerde borçtan kurtuluş beklemeyi değil, borçluluğun sebeplerini ortadan kaldırmayı öğütlemiştir.